Sun, Aug 6, 2017 at 4:01 PM
ਫੇਸਬੁੱਕ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸਾਈਬਰ ਕਰਾਈਮ ਦੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਗੱਲਾਂ ਵੀ ਛੋਹੀਆਂ ਗਈਆਂ
ਲੁਧਿਆਣਾ: 06 ਅਗਸਤ 2017:(ਪੰਜਾਬ ਸਕਰੀਨ ਬਿਊਰੋ)::
ਕੋਈ ਵੇਲਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਬਣ ਗਈ ਸੀ। ਇਸਨੂੰ ਸਥਾਪਤੀ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪੰਜਾਬੀ ਦੀਆਂ ਅਖਬਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਹਿੰਦੀ ਦੀਆਂ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵੀ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅੰਕ ਛਾਪਦੀਆਂ ਸਨ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਜੀਤ ਵਿੱਚ ਬਲਦੇਵ ਗਰੇਵਾਲ, ਅਕਾਲੀ ਪੱਤ੍ਰਿਕਾ ਵਿੱਚ ਗੁਰਬਖਸ਼ ਸਿੰਘ ਵਿਰਕ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਮਿਲਾਪ ਵਿੱਚ ਜਨਾਬ ਸਿਮਰ ਸਦੋਸ਼ ਹੁਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਪਾਸੇ ਖਾਸ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।
ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਥੀਮ ਦੀ ਵੀ ਉਚੇਚੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਕਰਾਈ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਰਚਨਾ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਅਤੇ ਮਕਸਦ ਹੋਰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਚੱਲਦੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਅਤੇ ਰੋਲੇ-ਗੋਲੇ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। ਕੋਈ ਇਸਨੂੰ ਚੁਟਕਲਾ ਆਖਦਾ, ਕੋਈ ਜੋਕ ਕਹਿੰਦਾ ਅਤੇ ਕੋਈ ਕੁਝ ਹੋਰ-ਪਰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਸਨ। ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਇਸ ਵਿਧਾ ਨੇ ਹਿੰਦੀ-ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਕਈ ਕਲਮਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ। ਕੁਝ ਕੁ ਹਿੰਦੀ ਪੱਤਰਕਾਵਾਂ ਨੇ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਉਚਾਈ ਉੱਤੇ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੱਤਾ। ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਭੂਮਿਕਾ ਅਣੂ ਨਿਭਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਅੱਜ ਦੇ ਸੈਮੀਨਾਰ ਨੂੰ ਅਣੂ ਸੈਮੀਨਾਰ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬੁਰਾ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਦਿਲ 'ਤੇ ਨਾ ਲੈਣਾ।
ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਡਮੀ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵੱਲੋਂ ਅੱਜ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਸੈਮੀਨਾਰ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੈਮੀਨਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ’ਚ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰਪਾਲ ਲਿੱਟ, ਡਾ. ਸ. ਸ. ਜੌਹਲ, ਡਾ. ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਸਿਰਸਾ, ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਡਾ. ਅਨੂਪ ਸਿੰਘ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। ਜਦਕਿ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹਿਮਾਨ ਵਜੋਂ ਸ੍ਰੀ ਨਰਿੰਜਨ ਬੋਹਾ ਨੇ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ।
ਸੈਮੀਨਾਰ ਮੌਕੇ ਡਾ. ਅਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਕਾਕੜਾ ਨੇ ਆਪਣਾ ਖੋਜ ਪੇਪਰ ਬਹੁ ਦਿਸ਼ਾਵੀ ਕੈਨਵਸ ਦਾ ਪ੍ਰਵਚਨ : ਪੂਰਬ ਦੀ ਲੋਅ /ਸੁਰਿੰਦਰ ਕੈਲੇ ਜੀ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਤੇ ਪੜਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੇਖਕ ਦਾ ਕਥਾ ਵਸਤੂ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਗੰਭੀਰ ਸੰਵੇਦਨਹੀਣਤਾ ਦੀ ਤਰਜਮਾਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ÷ਸੀਰੀ÷ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ। ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ ਬਰਾੜ ਵੱਲੋਂ ਮੰਤਵਮਈ ਯਥਾਰਥ ਦੀਆਂ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀਆਂ: ਆਥਣ ਵੇਲਾ/ਸ਼ਿਆਮ ਸੁੰਦਰ ਅਗਰਵਾਲ ਜੀ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਤੇ ਪੇਪਰ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਿਸ ਵਿਚ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਕਰੂਰਤਾ ਬਾਰੇ ਅਤੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸਾਈਬਰ ਕਰਾਈਮ ਆਦਿ ਦੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਗੱਲਾਂ ਛੋਹੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਦੀਦਾਰ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਸਹਿਜ ਰਚਨਾਕਾਰੀ: ਮੇਰੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀਆਂ/ਸ਼ਿਆਮ ਸੁੰਦਰ ਦੀਪਤੀ ਜੀ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਤੇ ਪੇਪਰ ਪੜ੍ਹਿਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਸੋਹਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਨੂੰ ਪਕੜਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਖਿਆ ਕਿ ਸ਼ਿਆਮ ਸੁੰਦਰ ਦੀਪਤੀ ਜੀ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵਿਚ ਔਰਤ ਦਲਿਤ ਅਤੇ ਹਾਸ਼ੀਏ ਤੋਂ ਬਾਹਰਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਦਰਸ਼ਿਕ ਦਿ੍ਰਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਡਾ. ਗੁਰਮੇਲ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਨਿਰੋਏ ਸਮਾਜਿਕ ਮੁੱਲਾਂ ਦੀ ਲਘੂ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ : ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਨੀਂਹ/ਜਗਦੀਸ਼ ਰਾਏ ਕੁਲਰੀਆਂ ਜੀ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਤੇ ਖੋਜ-ਪੱਤਰ ਪੜ੍ਹਿਆ ਗਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਰੂਪਾਕਾਰ ਦੀਆਂ ਬਾਰੀਕੀਆਂ ਦਾ ਨਿਠ ਕੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਬਹਿਸ ਦਾ ਆਰੰਭ ਕਰਦਿਆਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਡਾ. ਅਨੂਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਗੀਰੂ ਅਤੇ ਪੂੰਜੀਵਾਦੀ ਰਿਸ਼ਤੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਵਿਚ ਖਲਤ-ਮਲਤ ਹੋ ਮਨੁੱਖ ਤੇ ਲਿਖਤ ਦੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬਹਿਸ ਦਾ ਆਰੰਭ ਕਰਦਿਆਂ ਡਾ. ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਿੰਘ ਪੰਧੇਰ ਨੇ ਬਿਰਤਾਂਤ ਦੇ ਵਿਭਿੰਨ ਰੂਪਾਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਨਕਸ਼ ਪਛਾਣੇ ਜਾਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਉਘੇ ਹਸਤਾਖ਼ਰ ਨਰਿੰਜਨ ਬੋਹਾ ਜੀ ਨੇ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋ ਰਹੇ ਸੋਹਜਸ਼ਾਤਰ ਦਾ ਜਿਕਰ ਕਰਦਿਆਂ ਇਸ ਦੀ ਲੰਮੀ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਵੀ ਵਰਨਣ ਕੀਤਾ। ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਟਿਪਣੀ ਕਰਦਿਆਂ ਗੁਰਪਾਲ ਲਿੱਟ ਜੀ ਨੇ ਸੰਮਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਬਣਦੀ ਥਾਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦਿਆਂ ਨਵੀਆਂ ਕਲਮਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਕਹੀ। ਅਕਾਡਮੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਡਾ. ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਸਿਰਸਾ ਜੀ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੋਰ ਤੇ ਅਤੇ ਸਮੂਚੇ ਹਾਜ਼ਰੀਨ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦਿਆ ਪੇਪਰ ਲੇਖਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਬਾਸ਼ ਦਿਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਜੀ ਦੇ ਸੁਝਾ ਤੇ ਸਮੁੱਚੇ ਹਾਉਸ ਨੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਚ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਪੰਜਾਬੀ ਹੋਣ ਲਈ ਮਤਾ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਇਸ ਕਾਰਜ ਲਈ ਸਰਗਰਮ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸੈਮੀਨਾਰ ਦੇ ਕਨਵੀਨਰ ਅਕਾਡਮੀ ਦੇ ਮੀਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ੍ਰੀ ਸੁਰਿੰਦਰ ਕੈਲੇ ਸਨ। ਉਹਨਾ ਮੰਚ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਦਿਆ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਭਾਵੇਂ ਛੋਟਾ ਨਹੀ ਪਰ ਅਜੇ ਆਪਣੇ ਅਲੋਚਨਾ ਸ਼ਾਸ਼ਤਰ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਕਾਡਮੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸਵਾਗਤੀ ਸ਼ਬਦ ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਇਕ ਰੂਪਾਕਾਰ ਵੱਜੋਂ ਬਣ ਰਹੀ ਪਛਾਣ ਦਾ ਉਲੇਖ ਕੀਤਾ।
ਸੈਮੀਨਾਰ ਮੌਕੇ ਹੋਰਨਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਡਾ. ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨਿਰਾਲਾ, ਸੁਖਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਗਰਗ, ਡਾ. ਸ਼ਿਆਮ ਸੁੰਦਰ ਅਗਰਵਾਲ, ਜਸਮੀਤ ਕੌਰ, ਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਡਾ. ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਮਨ ਰਾਜਪੁਰਾ, ਕਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਔਜਲਾ, ਪ੍ਰੋ. ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ, ਭਵਨਜੋਤ ਕੌਰ, ਡਾ. ਕੁਲਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਮਿਨਹਾਸ, ਕੁਲਵਿੰਦਰ ਕੌਸ਼ਲ, ਬਰਿਸ਼ ਭਾਨ ਘਲੋਟੀ, ਇੰਜ. ਡੀ.ਐਮ.ਸਿੰਘ, ਜਸਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ, ਰਘਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ, ਤਰਲੋਚਨ ਝਾਂਡੇ, ਭਗਵਾਨ ਢਿੱਲੋਂ, ਹਰਬੰਸ ਮਾਲਵਾ, ਜਗਤਾਰ ਅਵਾਰਾ, ਅਮਰਜੀਤ ਸ਼ੇਰਪੁਰੀ, ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਤਲਵੰਡੀ, ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨਿਮਾਣਾ, ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਅਮਨ, ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਚੌਕੀਮਾਨ, ਰਣਜੀਤ ਆਜ਼ਾਦ ਕਾਂਝਲਾ, ਡਾ. ਸ਼ਿਆਮ ਸੁੰਦਰ ਦੀਪਤੀ, ਜਗਦੀਸ਼ ਰਾਏ ਕੁਲਰੀਆ, ਪ੍ਰਿੰ. ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਬਜਾਜ, ਰਵਿੰਦਰ ਰਵੀ, ਇੰਦਰਜੀਤਪਾਲ ਕੌਰ, ਸੁਰਿਦਰ ਦੀਪ, ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਚੋਂਕੀਮਾਨ, ਬਲਵਿੰਦਰ ਔਲਖ, ਸੁਖਚਰਨ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ, ਇੰ ਡੀ. ਐਮ. ਸਿੰਘ, ਸੋਮਾ ਕਲਸੀਆਂ, ਪ੍ਰਗਟ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ,ਰਘਵੀਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ, ਮੂਲ ਚੰਦ ਸ਼ਰਮਾ,ਦੀਪ ਜਗਦੀਪ ਅਤੇ ਜਸਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਪੀ. ਏ. ਯੂ. ਹਾਜ਼ਰ ਸਨ।
No comments:
Post a Comment