ਲਗਦਾ ਹੈ ਇਹ ਕਲਮਾਂ ਨਹੀ ਟੈਕਸੀਆਂ ਹੋਣ

ਮੰਝਧਾਰ ਮੈਂ ਨਈਆ ਡੋਲੇ,ਉਸੇ ਮਾਝੀ ਪਾਰ ਲਗਾਏ,
ਮਾਝੀ ਜੋ ਨਾਵ ਡੁਬੋਏ, ਉਸੇ ਕੌਨ ਬਚਾਏ ?
ਅਜ ਇਹੋ ਜਹੀਆਂ  ਕਲਮਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤਾਤ ਹੈ ਜੋ "ਕਿਸੇ ਲਈ" ਲਿਖਦੀਆਂ ਹਨ , ਇਥੋਂ ਤਕ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਡ਼ੇ ਤੇ ਚਲਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਭਾਡ਼ੇ ਦੇ ਉਹ ਰੁਕ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਲਗਦਾ ਹੈ ਇਹ ਕਲਮਾਂ ਨਹੀ ਟੈਕਸੀਆਂ ਹੋਣ । ਅਜ ਜੋ ਹਾਲਤ ਕੌਮ ਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਲਈ ਇਨਾਂ ਲਿਖਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਨਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੇ ਕੌਮ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅਪਣੀਆਂ ਕਲਮਾਂ ਦੀ ਧਾਰ ਨੂੰ ਤੇਜ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਰਨ, ਜਿਹੜੇ ਮੁੱਦੇ ਕੌਮ ਦੇ ਨਿਘਾਰ ਦਾ ਕਾਰਣ ਬਣ ਰਹੇ ਨੇ,  ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਤਬਕੇ ਨੂੰ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਖਹਿਬਾਜੀ ਅਤੇ ਬਹਿਸ ਕਰਣ ਤੋਂ ਹੀ ਵਿਹਲ ਨਹੀ ਹੈ।(ਇੱਕ ਪੁਰਾਣਾ ਲੇਖ,ਲੇਕਿਨ ਅਜੋਕੇ ਸਮੈਂ ਲਈ ਇਕ ਹਲੂਣਾ)

ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ,ਕਾਨਪੁਰ       

ਕੌਮ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਕਿਸੇ ਸ਼ਾਯਰ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਇਹ ਸ਼ੇਰ ਅਕਸਰ ਜੁਬਾਨ ਤੋਂ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ -  "ਮੰਝਧਾਰ ਮੇਂ ਨਈਆ ਡੋਲੇ, ਉਸੇ ਮਾਝੀ ਪਾਰ ਲਗਾਏ । ਮਾਝੀ ਜੋ ਨਾਵ ਡੁਬੋਏ, ਉਸੇ ਕੌਨ ਬਚਾਏ ?" ਕੌਮ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਤ ਇਕ ਡੁਬਦੀ ਹੋਈ ਬੇਡ਼ੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਡੋਬਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਹੀ ਉਸ ਦਾ "ਸੁਚੇਤ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕ" ਤਬਕਾ ਹੀ ਜਿੱਮੇਵਾਰ ਹੈ । ਇਹ ਤਬਕਾ ਇਸ ਕਦਰ ਦਿਸ਼ਾ ਹੀਣ ਹੋ ਚੁਕਿਆ ਹੈ ਕੇ,  ਉਸ ਡੁਬਦੀ ਹੋਈ ਬੇਡ਼ੀ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕਡ੍ਹਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਸ ਵਿੱਚ ਆਪ ਹੀ ਵੱਟੇ ਪਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਜਾਗਰੂਕ ਤਬਕੇ ਵਿੱਚ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਵਰਗ ਹੈ ਵਿਦਵਾਨਾਂ , ਲਿਖਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਖੋਜੀਆਂ ਦਾ ,ਜੋ ਲਗਦਾ ਹੈ ਪੂਰੀ ਤਰਹਾਂ ਭਟਕ ਚੁਕਾ ਹੈ।

ਪੁਰਾਨੀ ਕਹਾਵਤ ਹੈ ਕੇ ਕਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਨੀ ਤਾਕਤ ਹੂੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਦੁਣੀਆਂ ਦੀ ਕਿਸੇ ਤਲਵਾਰ ਵਿੱਚ ਉਨੀ ਤਾਕਤ ਨਹੀ ਹੂੰਦੀ । ਇਹ ਕਲਮਾਂ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਸੁੱਤੀਆਂ ਕੌਮਾਂ ਨੂੰ ਜਗਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦੇਂਦੀਆ ਰਹਿਆਂ  ਨੇ। ਇਹ ਕਲਮਾਂ ਵਡੇ ਵਡੇ ਸੁਲਤਾਨਾਂ ਅਤੇ ਹਾਕਿਮਾਂ ਨੂੰ , ਸਿਰ ਝੁਕਾ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦੇਂਦੀਆਂ ਰਹਿਆਂ ਨੇ । ਇਹ ਕਲਮਾਂ ਵਡੀਆਂ ਵਡੀਆਂ ਰਿਆਸਤਾਂ ਦੇ ਤਖਤੇ ਪਲਟ ਦੇਂਣ ਦਾ ਕਾਰਣ ਬਣੀਆਂ ਨੇ। ਇਨਾਂ ਕਲਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਨੇ ਕੌਮ ਦੇ ਸੁੱਤੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕ ਨਵੀਂ ਉਮੰਗ ਅਤੇ ਜੋਸ਼ ਭਰ ਦਿਤਾ ਹੈ । ਕੌਮ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਲਿਖਾਰੀ ਕੌਮ ਦੇ ਨਿਘਾਰ ਦੇ ਵੇਲੇ ਇਕ ਯੋਧੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਆਏ ਨੇ  ,  ਅਤੇ ਉਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਮਾਂ, ਇਕ ਤਲਵਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਰਹਿਆਂ ਨੇ। ਇਹ ਤਲਵਾਰਾਂ ਜਦੋਂ ਵੀ ਚਲੀਆਂ ਨੇ ਸੁਤੀਆਂ ਕੌਮਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕ ਨਵੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਅਤੇ ਜਨ ਚੇਤਨਾਂ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ ਹੈ । ਲੇਕਿਨ ਅਫਸੋਸ ਦੀ ਗਲ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਲਵਾਰਾਂ (ਕਲਮਾਂ) ਅੱਜ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਹੀ ਟਕਰਾ ਰਹਿਆਂ ਨੇ। ਇਨਾਂ ਯੋਧਿਆਂ ਨੇ ਅਪਣੀਆਂ ਤਲਵਾਰਾਂ ਦਾ ਰੁਖ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀ ਬਜਾਇ ਅਪਣੇ ਹੀ ਯੋਧਿਆਂ ਵਲ ਕਰ ਦਿਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹ ਇਸ ਨਾਜੁਕ ਸਮੈਂ ਅੰਦਰ ਦਿਸ਼ਾ ਹੀਣ ਹੋਕੇ ਅਪਣਿਆ ਦਾ ਹੀ ਸਿਰ ਵਡ੍ਹਣ ਤੇ ਉਤਾਰੂ ਹੋ ਚੁਕੀਆਂ ਨੇ। 

ਸੋਚਿਆ ਤੇ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਹੁਣ ਕੁਝ ਦਿਨ , ਕੁਝ ਨਾਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਚੁਪ ਰਹਿ ਕੇ ਹੀ ਇਨਾਂ ਕਲਮਾਂ ਦਾ ਸਹੀ ਰੁਖ ਅਖਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਇੰਤਜਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਲੇਕਿਨ ਉਹ ਕਲਮਾਂ ਹੀ ਕੀ ? ਜੋ ਰੁਕ ਜਾਂਣ ਤੇ ਸੋਚ , ਡਰ ਕੇ ਤੁਰਨ ਤੇ ਮੌਕਾ ਪਰਸਤ ਹੋਣ। ਅਪਣੇ ਲਈ ਲਿਖਣ ਜਾਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਨੀਵਾਂ ਦਿਖਾਣ ਲਈ ਤੁਰਨ । ਅਜ ਇਹੋ ਜਹਿਆ ਕਲਮਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤਾਤ ਹੈ ਜੋ "ਕਿਸੇ ਲਈ" ਲਿਖਦੀਆਂ ਹਨ , ਇਥੋਂ ਤਕ ਕਹਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕੇ ਭਾਡ਼ੇ ਤੇ ਚਲਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਭਾਡ਼ੇ ਦੇ ਉਹ ਰੁਕ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਲਗਦਾ ਹੈ ਇਹ ਕਲਮਾਂ ਨਹੀ ਟੇਕਸੀਆਂ ਹੋਣ । ਅਜ ਜੋ ਹਾਲਤ ਕੌਮ ਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਲਈ ਇਨਾਂ ਲਿਖਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਨਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੇ ਕੌਮ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅਪਣੀਆਂ ਕਲਮਾਂ ਦੀ ਧਾਰ ਨੂੰ ਤੇਜ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਰਨ, ਜੇਡ਼੍ਹੇ ਮੁੱਦੇ ਕੌਮ ਦੇ ਨਿਘਾਰ ਦਾ ਕਾਰਣ ਬਣ ਰਹੇ ਨੇ,  ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਤਬਕੇ ਨੂੰ ਇਕ ਦੂਦੇ ਨਾਲ ਖਹਿਬਾਜੀ ਅਤੇ ਬਹਿਸ ਕਰਣ ਤੋਂ ਹੀ ਵੇਲ੍ਹ ਨਹੀ ਹੈ। ਅਪਣੀ ਅਪਣੀ ਵਿਦਵਤਾ ਦਾ ਝੰਡਾ ਚੁਕੀ ਇਹ ਤੁਰੀ ਜਾ ਰਹੇ ਨੇ , ਇਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਗਲ ਦਾ ਵੀ ਇਹਸਾਸ ਨਹੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਰ ਕੀ ਰਹੇ ਨੇ ? ਹਾਂ ਜੋ ਭਾਡ਼ੇ ਦੇ ਲਿਖਾਰੀ ਹਨ ਉਹ ਜਰੂਰ ਨੀਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਅਪਣਾਂ ਕੰਮ ਕਰੀ ਜਾ ਰਹੇ ਨੇ ਅਤੇ ਉਹ ਸਭ ਕੁਝ ਸੋਚ ਸਮਝ ਕੇ ਕਿਸੇ ਸਵਾਰਥ ਦੇ ਵਾਸਤੇ ਲਿਖ ਰਹੇ ਨੇ, "ਕਿਸੇ ਲਈ" ਲਿਖ ਰਹੇ ਨੇ।


ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਬਹੁਤ ਹੀ ਨਾਜੁਕ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨ ਸ਼ੀਲ ਵਿਸ਼ੈ ਹਨ , ਜਿਨਾਂ ਤੇ ਆਏ ਦਿਨ ਕਿੰਤੂ ਖਡ਼ੇ ਕਰਕੇ ਕੌਮ ਨੂੰ ਅਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਭੰਬਲਭੁਸਿਆ ਵਿੱਚ ਖਡ਼ਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ,ਤਾਂਕਿ ਕੌਮ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦਿਨ ਬ ਦਿਨ ਬੱਦਤਰ ਹੂੰਦੀ ਜਾਵੇ। ਦੁਖਾਂਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪੰਥ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਜੋ ਚਾਂਉਦੇ ਹਨ , ਉਹ ਕੰਮ ਸਾਡੇ ਅਪਣੇ ਵਿਦਵਾਨ ਹੀ ਪੂਰਾ ਕਰੀ ਜਾ ਰਹੇ ਨੇ। ਇਨਾਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਤੇ ਸਾਡੀਆ ਜਾਗਰੂਕ ਧਿਰਾਂ ਆਏ ਦਿਨ ਅਪਣੇ ਵੀਚਾਰ, ਚਰਚਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸੰਵਾਦ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਕਰਦੇ ਵੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਸਿੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦਾ ਸਿੱਖੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ  ਅਜੇਂਡਾ ਵੀ ਤਾਂ ਇਹ ਹੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਜਾਣੇ ਅੰਨਜਾਣੇ ਸਾਡੇ ਵਿਦਵਾਨ ਹੀ ਪੂਰਾ ਕਰੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ । ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਅਪਣੇ ਮੱਤ ਵਿੱਚ ਜਜਬ ਕਰ ਲੈਣ ਲਈ, ਇਨਾਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਮੁਦਿਆ ਤੇ ਹੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹੇ ਹਨ , ਜਿਸਨੂੰ ਸਾਡੇ ਵਿਦਵਾਨ ਬਹਿਸਾਂ, ਚਰਚਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਜਰਿਏ ਹੀ ਪੂਰਾ ਕਰੀ ਜਾ ਰਹੇ ਨੇ । ਇਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਮੁੱਦੇ ਹਨ-

1- ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੂ ਦਾ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰੂਪ ਤੇ ਕਿੰਤੂ ਖਡ਼ੇ ਕਰਨਾਂ।
2- ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਦੇ ਸਤਕਾਰਤ ਅਦਾਰੇ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤ ਤੇ ਕਿੰਤੂ ਕਰਨਾਂ।
3- ਸਿੱਖੀ ਸਰੂਪ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾਡ਼ (ਸਹਿਜਧਾਰੀ ਸਿੱਖ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ)।
4- ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਲਿਟਰੇਚਰ ਨੂੰ ਵਿਕ੍ਰਤ ਕਰਨਾਂ ।
5- ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਵਿਧਾਨ, ਸਿੱਖ ਰਹਿਤ ਮਰਿਯਾਦਾ ਨੂੰ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਰੱਦ ਕਰਨਾਂ।

ਪੰਥ ਵਿਰੋਧੀ ਤਾਕਤਾਂ ਅਤੇ ਉਨਾਂ ਦੇ ਖਰੀਦੇ ਭਾਡ਼ੇ ਦੇ ਇਹ ਅਖੌਤੀ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਲਿਖਾਰੀ ਇਹ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਮੰਨ ਵਿੱਚ ਇਨਾਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਤੇ ਕਿੰਤੂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦੇਣ ਦੀ ਸਾਜਿਸ਼ ਰੱਚ ਚੁਕੇ ਹਨ । ਸਾਡੇ ਲਿਖਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਸਾਜਿਸ਼ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਲਝਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿਤਾ ਗਇਆ ਹੈ। ਜਿਸਦਾ ਇਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹਸਾਸ ਤਕ ਨਹੀ ਹੈ। ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਖੋਜ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਇਹ ਭਾਡ਼ੇ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਜਾਣ ਬੂਝ ਕੇ ਅਤੇ ਇਕ ਸਾਜਿਸ਼ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਇਨਾਂ ਨਾਜੁਕ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਤੇ ਜਨਤਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਛੇਡ਼ਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨਾਂ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਭੋਲੇ ਭਾਲੇ ਲਿਖਾਰੀ ੳਤੇ ਵਿਦਵਾਨ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਫੰਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਕਿ ਹਰ ਵਿਦਵਾਨ ਵਿੱਚ ਅਪਣੀ ਗਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮੁਖਤਾ ਦੇਣ ਦੀ ਇਕ ਛੁੱਪੀ ਹੋਈ ਕਮਜੋਰੀ ਜਰੂਰ ਹੂੰਦੀ ਹੈ। 

ਇਸ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਲਿਖਾਰੀ ਤੇ ਫਸਦੇ ਹੀ ਹਣ ਉਨਾਂ ਦੀ ਅਪਸੀ ਬਹਿਸ ਬਾਜੀ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਵੀ ਉਨਾਂ ਪੰਥ ਵੋਰੋਧੀ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਮਿਲਦੇ ਹਨ । ਪਹਿਲਾ, ਇਹ ਕਲਮਾਂ ਆਪਸੀ ਮਾਰ ਕੱਟ ਵਿੱਚ ਉਲਝ ਕੇ ਜਰੂਰੀ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਬਾਰੇ ਕੌਮ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਕਰਣ ਤੋਂ ਵਾਂਝੀਆਂ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ, ਅਤੇ ਉਨਾਂ ਦੀ ਅਸਲੀ  ਤਾਕਤ ਦਾ ਸਹੀ ਇਸਤੇਮਾਲ , ਜੋ ਕੌਮ ਦੀ ਚਡ਼ਦੀਕਲਾ ਅਤੇ ਭਲਾਈ ਲਈ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ,  ਉਹ ਖਰਾਬ ਕਰ ਦਿਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੂਜਾ, ਇਨਾਂ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਮੁਦਿਆ ਨੂੰ ਪਡ਼੍ਹ ਕੇ ਕੱਚੀ ਸੋਚ ਵਾਲਾ ਪਾਠਕ , ਜੋ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਜਾਨਣ ਅਤੇ ਸਿੱਖਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੂੰਦਾ ਹੈ , ਉਹ ਕਈ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਭੰਬਲ ਭੂਸਿਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ੰਕਾਵਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਪਾਠਕ ਇਨਾਂ ਉਲਝ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੌਣ ਸਹੀ ਲਿਖ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੌਣ ਗਲਤ ਲਿਖ ਰਿਹਾ ਹੈ,  ਇਸ ਗਲ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਵੀ ਉਹ ਨਹੀ ਕਰ ਪਾਂਦਾ। ਇਹ ਵੀ ਉਨਾਂ ਦੀ ਉਸ ਸਾਜਿਸ਼ ਦਾ ਹੀ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀ ਇੱਨਾਂ ਨਾਜੁਕ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਤੇ ਹੀ ਆਪਸ ਵਿੱਚ  ਜਨਤਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਹਿਸਬਾਜੀ ਕਰਦੇ ਅਕਸਰ ਨਜਰ ਆਂਉਦੇ ਹਾਂ।

ਕਈ ਵਾਰ ਮੇਰੀਆ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਗਲਾਂ ਔਖੀਆਂ ਅਤੇ ਕੌਡ਼ੀਆਂ ਜਰੂਰ ਲਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਅਕਸਰ ਇਨਾਂ ਗਲਾਂ ਲਈ ਅਪਣੇ ਇਸ ਜਾਗਰੂਕ ਤਬਕੇ ਕੋਲੋਂ ਵੀ ਅਲੋਚਨਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣਾਂ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਲੇਕਿਨ ਕੀ ਕਰਾਂ ? ਸੱਚ ਕਹਿਣਾਂ ਅਤੇ ਸੁਨਣਾਂ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਚਾਣਾਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਔਖਾ ਹੂੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਕਿ ਇਹ ਕੌਡ਼ਾਂ ਹੀ ਨਹੀ ਕਸੈਲਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹੂੰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਤੁਸੀ ਕੀ ਸਮਝਦੇ ਹੋ ? ਕਿ ਆਰ. ਐਸ. ਐਸ ਵਰਗੀ ਕਟੱਰ ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟ੍ਰ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਉਲੀਕਣ ਵਾਲੀ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਹਜਾਰਾਂ ਵਰਕਰ ਪਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਕਰਾਂ ਅਤੇ ਸੋਟੀਆਂ ਫੱਡ਼ ਕੇ  ਹਰ ਰੋਜ ਗਤਕਾ ਖੇਡਨ ਜਾਂ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਥੇ ਇਕੱਠੇ ਹੂੰਦੇ ਹਨ ?  ਨਹੀ ! ਉਹ ਚਾਲਾਕ ਚਾਣਕਿਆ ਦੇ ਚੇਲੇ ਹਨ । ਪਾਰਕਾਂ ਅਤੇ ਮੈਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਨੀਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਕਠੇ ਹੂੰਦੇ ਹਣ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਭਵਿਖ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਣ ਦੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਬਣਾਂਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਨਾਂ ਪਾਰਕਾਂ ਅਤੇ ਮੈਦਾਨਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਹਫੂਜ ਅਤੇ ਏਕਾਂਤ ਥਾਂ, ਹੋਰ ਕੇਡ਼੍ਹੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ? ਜਿਥੇ ਨਾਂ ਕੋਈ ਜਾਸੂਸ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਨਾਂ ਕੋਈ ਮਾਈਕ ਅਤੇ ਸਪੀਕਰ ਹੋਵੇ ਨਾਂ ਬਾਹਰ ਦਾ ਕੋਈ ਬੰਦਾ ਆ ਸਕੇ । ਇਨਾਂ ਗੁਪਤ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਊਲੀਕਿਆ ਅਤੇ ਤੈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,  ਜਿਸ ਦੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਖਬਰ  ਤਕ ਨਹੀ ਲਗਦੀ। 
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਇਕ ਅਸੀ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਢਿਡ ਵਿੱਚ ਜੋ ਹੂੰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਦੂਜੇ ਦਿਨ  ਪੂਰੀ ਦੁਣਿਆਂ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਆ  ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਅਪਣੀ ਵਿਦਵਤਾ ਦੇ ਝੰਡੇ ਗਡਣ ਲਈ  ਮਾਈਕ ਵੀ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਸਟੇਜ ਵੀ ਚਾਹੀ ਦੀ ਹੈ, ਮੀਡੀਆ ਵੀ ਚਾਹੀ ਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਵੇਬਸਾਈਟਾਂ ਅਤੇ ਇੰਟਰ ਨੇਟ ਵੀ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਅਸੀ ਇਹ ਦਰਸਾ ਸਕੀਏ ਕੇ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਵਿਦਵਾਨ ਨਹੀ ਹੈ, ਭਾਵੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਤੁਹਾਡੀ ਗਲ ਸੁਣ ਕੇ,  ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ,  ਉਸ ਦੀ ਕਾਟ ਕਡ੍ਹ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਉਨਾਂ ਵਿਚ ਵੇਖੋ, ਕਿ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਕਿਨੀ ਵਡੀ ਗਿਣਤੀ ਹੈ , ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਕਿਨੇ ਹਣ ? ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਤਾਦਾਤ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਰਕਰ ਹਨ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਰੂਪ ਵਿਚ ਬਿਆਨ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਲੀਡਰ ਹਨ । ਸਾਡੇ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਨਹੀ,  ਤੇ  ਹਰ ਬੰਦਾ ਲੀਡਰ ਹੈ। ਹਰ ਵਿਦਵਾਨ ਨੇ ਅਪਣਾਂ ਅਪਣਾਂ ਝੰਡਾ ਫਡ਼ਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਅਗੇ ਲਗਣ ਦੇਂਣਾਂ ਹੈ ,ਅਤੇ ਨਾਂ ਕਿਸੇ ਦੇ ਪਿਛੇ ਲਗਣਾਂ ਹੈ, ਬਸ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਇਹ ਹੀ ਰਹਿ ਗਇਆ ਹੈ । ਸਾਰੇ ਹੀ ਚੌਧਰੀ ਹਨ । ਜੇ ਕੋਈ ਕਹਿ ਦੇਵੇ ਉਹ ਹੀ ਪੱਥਰ ਦੀ ਲਕੀਰ ਬਣ ਜਾਵੇ। ਭਲਿਉ ! ਜੇ ਉਹ ਪਿੰਡ ਹੀ ਨਾਂ ਰਿਹਾ ਤੇ ਚੌਧਰੀ ਕਿਸ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਣੋਗੇ ?  
ਜਰਾ ਸੋਚੋ,  ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰੋ ਜਿਸ ਉੱਤੇ  ਦੁਸ਼ਮਨ ਦੀ ਮਾਡ਼ੀ ਨੀਯਤ ਅਤੇ ਪੈਨੀ ਨਿਗਾਹ ਲਗੀ ਹੋਈ ਹੈ । ਕੋਈ ਮਸਲਾ ਆਇਆ ਨਹੀ ਕਿ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਹੀ ਉਹਦਾ ਬਿਆਣ ਵੀ ਲੈ,  ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਬਿਆਨ ਵੀ ਲੈ। ਇਕ ਕੁਝ ਲਿਖ ਰਿਹਾ ਹੈ,  ਦੂਜਾ ਕੁਝ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫੇਰ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਤੇ ਬਹਿਸ , ਖਹਿਬਾਜੀ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਵਖਰੇਵਾਂ ਬਸ ਹੋਰ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀ । ਦੁਸ਼ਮਨ ਸਾਡੇ ਤੇ ਹੰਸਦਾ ਹੈ। ਉਨਾਂ ਦੇ ਖਰੀਦੇ ਹੋਏ ਭਾਡ਼ੇ ਦੇ ਲੋਕ ਸਾਡੇ ਤੇ ਹਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਡਾ ਪਾਇਆ ਜਾਲ ਸਹੀ ਥਾਂ ਤੇ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨਾਂ ਕੋਲ ਨੀਤੀ ਹੈ,  ਸਾਨੂੰ ਨੀਤੀ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀ, ਕਿ ਉਹ ਕੀ ਹੂੰਦੀ ਹੈ । ਉਨਾਂ ਕੋਲ ਸੰਗਠਨ ਹੈ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਵਖਰੇਵਾਂ ਹੈ । ਉਨਾਂ ਦਾ ਧਰਮ ਸਿਆਸਤ ਨੂੰ ਚਲਾਂਉਦਾ ਹੈ, ਸਾਡੀ ਸਿਆਸਤ ਧਰਮ ਨੂੰ ਚਲਾਂਉਦੀ ਹੈ। ਵੀਰੋ ਜਰਾ ਸਵੈ ਪਡ਼ਚੋਲ ਕਰੀਏ ਕਿ ਅਸੀ ਕਿਥੇ ਖਡ਼ੇ ਹਾਂ ? ਸਾਡਾ ਕੀ ਹਸ਼ਰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ? ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਉਨਾਂ ਨਾਲ ਲਡ਼ਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਤਾਂ ਦੂਰ ਦੀ ਗਲ ਹੈ, ਸਾਡੀ ਸੋਚ ਵੀ ਅਜੀਬੋ ਗਰੀਬ ਹੈ ।

ਇਕ ਵੀਰ ਦਾ  ਫੋਨ ਆਇਆ, ਕਹਿਨ ਲਗਾ ਵੀਰ ਜੀ ਤੁਸੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋ ਕੌਮ ਦੇ ਇਹ ਹੀ ਆਸਾਰ ਰਹੇ ਤੇ ਕੌਮ ਨੇ ਮੁੱਕ ਜਾਣਾਂ ਹੈ, ਮੈ ਆਪ ਜੀ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀ, ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਕਦੀ ਵੀ ਮੁੱਕ  ਨਹੀ ਸਕਦੀ । ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ, ਵੀਰਾ, ਤੇਰੇ ਵਰਗੇ ਕਈ ਹੋਰ ਵੀਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਇਹ ਖੁਸ਼ਫਹਿਮੀ ਪਾਲੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਤੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਇਦ ਉਸ ਖੁਸ਼ਫਹਿਮੀ ਦਾ ਹੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੈ । ਕੌਮ ਮੁੱਕੇਗੀ ਨਹੀ, ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ, ਲੇਕਿਨ ਰਹੇਗੀ ਵੀ ਨਹੀ । ਜੇ ਕਿਸੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਦਸ ਜੀਅ ਹੋਣ ਤੇ ਉਸ ਵਿਚੋਂ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਕਰਕੇ ਨੌ ਮਰ ਜਾਂਣ ਤੇ ਉਸ ਇਕ ਜੀਅ ਨੂੰ ਕੀ ਤੂੰ ਪਰਿਵਾਰ ਕਹੇਗਾਂ ? ਅਜ ਅਸੀ ਇਕ ਇਕ ਕਰ ਕੇ ਮਰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਕੁਝ ਦਾ ਸਰੂਪ ਖਤਮ ਹੋ ਗਇਆ ਹੈ , ਤੇ ਕੁਝ ਦਾ ਜਮੀਰ ਮਰ ਚੁਕਾ  ਹੈ। ਕੁਝ ਅਧਿਆਤਮਕ ਪੱਖੋ ਮਰ ਗਏ ਹਨ , ਕੁਝ ਮਾਨਸਿਕ ਪੱਖੋਂ ਮਰ ਚੁਕੇ ਹਨ। ਹਰ ਰੋਜ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ । ਬ੍ਰਾਹਮਣਵਾਦ ਸਾਡੇ ਤੇ ਹਾਵੀ ਹੋ ਚੁਕਾ ਹੈ । ਬ੍ਰਾਹਮਣਵਾਦ ਕਿਸੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤਾ ਜਰੂਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ , ਲੇਕਿਨ ਉਹ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਵਡ਼ ਕੇ ਸਾਡਾ ਗਲਾ ਘੋਟ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦੇ ਅਗੇ  ਕੌਣ ਕਿਸ ਵੇਲੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕ ਦੇਵੇ, ਕੌਣ ਇਸ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਕ ਜਾਵੇ ਇਹ ਕੁਝ ਨਹੀ ਕਹਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ।

ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਉਪਰ ਗਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕੁਝ ਸੰਵੇਦਨ ਸ਼ੀਲ ਮੁੱਦਿਆ ਦੀ, ਜਿਨਾਂ ਤੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਇਕ ਸਾਜਿਸ਼ ਦੇ ਤਹਿਤ ਬਹਿਸ ਕਰਵਾ ਕੇ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਦੁਬਿਧਾ ਖਡ਼ੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹਿਆਂ ਨੇ । ਭਾਵੇ ਮੇਰੀ ਇਸ ਗਲ ਨੂੰ ਕੁਝ ਲੋਕ ਕੋਰੀ ਕਲਪਨਾਂ ਜਾਂ ਮੇਰੇ ਮੰਨ ਦਾ ਵਲੇਵਾਂ ਕਹਿ ਕਿ ਪਾਸਾ ਵਟੱ ਲੈਣ ਗੇ , ਇਹ ਮੈਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਂਣਦਾ ਹਾਂ , ਲੇਕਿਨ ਮੈਂ ਇਹ ਵੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਂਣਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਨਾਂ ਕੋਲ ਇਸ ਗਲ ਦਾ ਵੀ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀ ਹੈ ਕਿ- ਕੀ ਇਨਾਂ ਸੰਵੇਦਨ ਸ਼ੀਲ ਮੁਦਿਆ ਤੇ ਜਨਤਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੰਥ ਦੋਖੀਆਂ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਕੋਈ ਵੀ ਗਲ ਜਾਂ ਬਹਿਸ ਕਰਨੀ ਕੀ ਕੌਮ ਦੇ ਹਿੱਤ ਲਈ ਜਾਇਜ ਹੈ ? ਜਾਂ ਇਸ ਦੇ ਕੋਈ ਉਸਾਰੂ ਸਿੱਟੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲ ਸਕਦੇ ਨੇ ? ਇਸ ਗਲ ਨੂੰ ਪੰਥ ਦੀਆਂ ਕਈ ਜਾਗਰੂਕ ਧਿਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਇਕ ਮੱਤ ਤੋ ਸਵੀਕਾਰ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕੇ,  ਪੰਥ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੰਵੇਦਨ ਸ਼ੀਲ ਮੁੱਦੇ ਤੇ ਜਨਤਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਖੁੱਲੀ ਬਹਿਸ ਕਰਨਾਂ ਪੰਥ ਦੇ ਹਕ ਵਿੱਚ ਨਹੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਇਹ ਹੀ ਜਾਗਰੂਕ ਧਿਰਾਂ ਆਏ ਦਿਨ ਕੋਈ ਨਾਂ ਕੋਈ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਮੁੱਦਾ ਆਪ ਹੀ ਚੁਕ ਲੈਂਦੀਆਂ ਨੇ। ਦਾਸ ਇਨਾਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਉਪਰ ਕਈ ਲੇਖ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਲਿੱਖ ਕੇ ਅਪਣੇ ਵੀਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰ ਚੁਕਾ ਹੈ, । ਇਥੇ ਦਾਸ ਸਿਰਫ, ਇਕ ਦੋ  ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਤੇ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਪਾਠਕਾਂ ਨਾਲ ਵੀਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੇਗਾ।

1- ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੂ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰੂਪ ਤੇ ਕਿੰਤੂ।

ਸਭ ਤੋਂ ਵਡਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਮੁੱਦਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੂ , ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰੂਪ ਬਾਰੇ ਵਾਰ ਵਾਰ ਉਠਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਉਪਰ ਬਹਿਸ ਅਤੇ ਚਰਚਾ ਵੀ ਕਰਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਖੋਜ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਸਭਤੋਂ ਵਡਾ ਮੂਰਖਤਾ ਭਰਿਆ ਇਹ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਰੂਪ ਤੇ ਹੀ ਕਿੰਤੂ ਕਰਨਾਂ। ਰਹੀ ਗਲ "ਰਾਗਮਾਲਾ" ਦੀ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਸੁਚੇਤ ਸਿੱਖ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਹੀ ਮਣਦਾ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਸ ਬਾਰੇ ਸਿੱਖ ਰਹਿਤ ਮਰਿਯਾਦਾ ਵਿੱਚ ਇਕ ਪੰਥਿਕ ਫੇਸਲਾ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ , ਫੇਰ ਵਾਰ ਵਾਰ ਉਸ ਦਾ ਬਖੇਡ਼ਾ ਕਿਉ ਖਡ਼ਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ? ਇਹ ਉਹ ਲੋਕ ਵੀ ਜਾਂਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੌਮ ਹਲੀ ਉਨਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀ ਕਿ ਇਨਾਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਛੇਡ਼ਿਆ ਜਾਵੇ।ਪੰਥ ਵਿਰੋਧੀ ਤਾਕਤਾਂ ਵੀ ਇਹ ਜਾਣਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨਾਲੋਂ ਹੀ ਤੋਡ਼ ਦਿਤਾ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਉਸ ਤੇ ਹੀ ਕਿੰਤੂ ਖਡ਼ੇ ਕਰ ਦਿਤੇ ਜਾਂਣ ਤੇ ਸਿੱਖ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਮੁੱਕ ਜਾਂਣਾਂ ਹੈ । ਦੂਜੀ ਗਲ ਉਨਾਂ ਵੀਰਾਂ ਕੋਲ ਕੀ ਗਾਰੰਟੀ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰੂਪ ਵਿੱਚ ਛੇਡ਼ ਛਾਡ਼ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਕੀ ਉਹ  ਪੰਥ ਵਿਰੋਧੀ ਤਾਕਤਾਂ ਉਭਰ ਕੇ ਫੇਰ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਨਹੀ ਆ ਜਾਂਣ ਗੀਆਂ , ਜੋ ਇਸ ਸਰੂਪ ਦੀ ਬਾਇਡਿੰਗ ਖੁਲਣ ਦੀ ਤਾਕ ਵਿੱਚ ਪੱਬਾਂ ਭਾਰ ਖਡ਼ੀਆਂ ਹੋਈਆ ਨੇ।

ਅੱਜ ਇਨਾਂ ਵੀਰਾਂ ਕੋਲੋਂ ਮੈ ਇਕ ਸਵਾਲ ਪੁਛਦਾ ਹਾਂ , ਨਿਰਣਾਂ ਪਾਠਕ ਆਪ ਕਰ ਲੈਣਗੇ ਕਿ ਅੱਜ ਇਕ ਸਾਜਿਸ਼ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਕੇ ਸਾਡੀ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਹੀ ਉਹ ਅੰਗ ਜਿਨਾਂ ਨੂੰ "ਰਵਿਦਾਸ ਸਮਾਜ" ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰ ਦਿਤਾ ਗਇਆ। ਉਨਾਂ ਬਾਬਾ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਨੂੰ ਵਖਰਾ ਕਰ ਕੇ ਇਕ ਵਖਰਾ ਗ੍ਰੰਥ ਬਣਾਂ ਲਿਆ ਹੈ,  ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਤਾਦਾਤ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ। ਉਨਾਂ ਇਹ ਵੀ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨਾਲ ਕੋਈ ਲੈਣਾਂ ਦੇਣਾਂ ਨਹੀ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਹਨ। ਇਹ ਵਿਦਵਾਨ  ਉਸ ਵੇਲੇ ਕਿੱਥੇ ਸਨ ? ਜਿਸ ਵੇਲੇ ਇਹ ਪੰਥ ਵਿਰੋਧੀ ਤਾਕਤਾਂ ਇਨਾਂ ਵੀਰਾਂ ਨੂੰ , ਸਾਡੇ ਮੂਹੋ ਹੀ  ਇਨਾਂ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਹੀ ਇਕ ਅੰਗ ਨੂੰ "ਮਜ੍ਹਬੀ ਸਿੱਖ" ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਂਦੀਆਂ ਰਹਿਆਂ ? ਇਨਾਂ ਵੀਰਾਂ ਦੀ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਖੋਜ ਅਤੇ ਪੰਥ ਦਰਦ ਉਸ ਵੇਲੇ ਕਿਥੇ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇਕ ਵਖਰਾ ਗ੍ਰੰਥ ਉਸ ਵਿੱਚੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ? ਇਹ ਸਾਰੀ ਸਾਜਿਸ਼ ਇਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਮੁਕੱਮਲ ਨਹੀ ਹੋਈ । ਇਸ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਵੀ   ਭਾਡ਼ੇ ਦੇ ਉਹ ਵਿਦਵਾਨ ਕਈ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਲਗੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਜੋ ਅੱਜ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਰੂਪ ਨੂੰ "ਅਖੌਤੀ" ਅਤੇ "ਨਕਲੀ" ਕਹਿ ਕੇ ਆਏ ਦਿਨ ਉਸ ਉਪਰ ਹਮਲੇ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ । ਜਿਸ ਵੇਲੇ ਇਹ ਰਾਗ ਮਾਲਾ ਨੂੰ ਕਡ੍ਹਣ ਦੀ ਗਲ ਕਰਨ ਗੇ , ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਵੱਖ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ । ਉਸ ਵੇਲੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਰੂਪ ਤੇ ਕਿੰਤੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਨਾਂ ਅਖੌਤੀ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੀ ਵਿੱਦਵਤਾ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਨਹੀ ਆ ਸਕੇਗੀ। ਜਿਸ ਕੌਮ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜਾਗਰੂਕ ਤਬਕਾ ਧੂੰਦਾ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ "ਸਕਤਰੇਤ" ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਹੋਕੇ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਗੋਡੇ ਟੇਕਣ ਨੂੰ "ਸਿਧਾਂਤਕ" ਜਾਂ "ਗੈਰ ਸਿਧਾਂਤਕ " ਸਾਬਿਤ ਨਹੀ ਕਰ ਸਕਿਆ,  ਉਹ ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੂ  ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰੂਪ ਵਿੱਚ ਛੇਡ਼ ਛਾਂਡ਼ ਨੂੰ ਕੀ ਰੋਕ ਸਕੇਗਾ ? ਇਸ ਕਰਕੇ ਰੱਬ ਦਾ ਵਾਸਤਾ ਜੇ ਕਿ ਅਪਣੇ ਗੁਰੂ ਤੇ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਿੰਤੂ ਅਤੇ ਬਖੇਡ਼ੇ ਖਡ਼ੇ ਨਾਂ ਕਰੋ। ਉਨਾਂ ਅਖੌਤੀ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਕੋਲੋਂ ਵੀ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ ਜੋ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਕੇ ਆਏ ਦਿਨ ਇਸ ਬਾਰੇ ਅਪਣੀ ਵਿਦਵਤਾ ਦੀ ਬੱਦਬੂ ਦਾਰ ਜੁਗਾਲੀ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਰੂਪ ਨੂੰ  "ਨਕਲੀ" ਅਤੇ “ਅਖੋਤੀ"  ਵਰਗੇ ਅਪਮਾਨ ਜਨਕ ਸ਼ਬਦਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਵਲੂਧਰ ਰਹੇ ਨੇ।

2- ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਦੇ ਸਤਕਾਰਤ ਅਦਾਰੇ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤ ਤੇ ਕਿੰਤੂ ।

ਕੁਝ ਬਹੁਤ ਸਿਆਣੇ ਅਖਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆ ਨੂੰ ਗੁਰਮਤਿ ਸਮਝਾਉਣ ਵਾਲੇ  ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਨਾਂ ਹੈ ਕੇ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਇਕ ਇਟਾਂ ਅਤੇ ਗਾਰੇ ਦੀ ਬਣੀ ਈਮਾਰਤ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਸਤਕਾਰ ਕਰਣ ਦੀ ਲੋਡ਼ ਹੀ ਕੀ ਹੈ ? ਉਹ ਇਹ ਵੀ ਪੁਛਦੇ ਨੇ ਕੇ ਕੀ ਤੁਸੀ ਇਟਾਂ ਅਤੇ ਗਾਰੇ ਦੀ ਬਣੀ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਸਰਵਉੱਚ ਸਮਝਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਸਤਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋ ? 

ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਿਰਫ ਇਕ ਸ਼ਰੀਰ (ਬਾਡੀ) ਜਾਂ ਈਮਾਰਤ ਮਾਰਤ ਹੀ ਨਹੀ ਹੈ,  ਉਸ ਪਿਛੇ ਵੀ ਗੁਰੂ ਦਾ ਦਿਤਾ ਇਕ "ਸੰਦੇਸ" ਹੈ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਲਈ ਇਕ "ਸਿਧਾਂਤ" ਬਣ ਕੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਖਡ਼ਾ ਹੈ। ਇਹ ਈਮਾਰਤ ਹੀ  ਨਹੀ ਬਲਕੇ ਗੁਰੂ ਦਾ ਸਿਰਜਿਆ ਇਕ ਮੁਕੱਮਲ "ਸੰਸ਼ਥਾਨ"/ ਅਦਾਰਾ  ਹੈ ਜੋ ਪੂਰੀ ਦੁਣੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦਸਦਾ ਹੈ ਕੇ ਸਿੱਖ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਾਹਰੀ  ਹੁਕਮ ਦਾ ਮੋਹਤਾਜ ਨਹੀ।

ਇਨਾਂ ਅਖੌਤੀ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੀ ਖਰਵੀ ਬੁੱਧੀ ਨੂੰ ਇਹ ਇਹਸਾਸ ਨਹੀ ਕਿ ਗੁਰੂਆਂ ਨੇ ਅਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਜੋ ਵੀ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਵਰਤਿਆ, ਜੋ ਸਿਰਜਿਆ ਅਤੇ ਜੋ ਕਹਿਆ ਉਸ ਪਿੱਛੇ ਕੁਝ ਨਾਂ ਕੁਝ ਮਕਸਦ ਜਾਂ ਕੋਈ ਸੰਦੇਸ਼ ਹੂੰਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਇਕ ਸਿਧਾਂਤ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਸੀ,  ਉਹ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਸਤਕਾਰਤ ਆਦੇਸ਼ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਅਖੌਤੀ ਵਿਦਵਾਨ ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿ ਦੇਣ ਗੇ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਚਿਡ਼ੀਆਂ ਪਾਲਣ ਦਾ ਸ਼ੌਂਕ ਸੀ , ਇਸ ਲਈ ਉਨਾਂ ਬਾਜ ਪਾਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬਾਜ ਦੀ ਥਾਂਵੇ ਉਹ ਤੋਤਾ ਜਾਂ ਕਬੂਤਰ ਵੀ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਸਨ । ਕੀ ਇਨਾ ਨਾਸਤਿਕ ਸੋਚ ਵਾਲੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਕੋਲ ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਹੈ ਕੇ ਐਸਾ ਕਿਉ ਨਹੀ ਕੀਤਾ ? ਸਿਰਫ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿ ਹਰ ਸਿੱਖ ਵਿੱਚ ਬਾਜ ਵਰਗੇ ਗੁਣ ਹੋਣ ਦੂਰ ਦ੍ਰਸ਼ਟੀ, ਸ਼ਿਕਾਰ (ਦੁਸ਼ਮਨ) ਦੀ ਸਟੀਕ ਪਹਿਚਾਨ, ਮਜਬੂਤ ਪਕਡ਼ ਅਤੇ ਅਚੂਕ ਵਾਰ। ਇਹ ਗੁਣ ਬਾਜ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਪਰਿੰਦੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀ। ਉਨਾਂ ਬਾਜ ਨੂੰ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਲਈ ਰਖਿਆ ਸੀ ਪੂਜਣ ਲਈ ਨਹੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖ ਉਸ ਅਕਾਲ ਬੂੰਗੇ ਨੂੰ ਸਤਕਾਰ ਦੀ ਨਜਰ ਨਾਲ ਵੇਖਦੇ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪੂਜਦੇ ਨਹੀ।ਇਹ ਲੋਕ ਵਾਰ ਵਾਰ ਇਹ ਪੁਛਦੇ ਨੇ ਕਿ ਤੁਸੀ ਉਸ ਇਟਾਂ ਗਾਰੇ ਦੀ ਈਮਾਰਤ ਨੂੰ ਪੁਜਦੇ ਹੋ ? ਇਨਾਂ  ਨੂੰ ਸ਼ਾਇਦ ਇਨਾਂ ਵੀ ਪਤਾ ਨਹੀ ਕਿ "ਸਤਕਾਰ" ਕਰਨਾਂ ਤੇ "ਪੂਜਨਾਂ" ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਨਾਂ ਵਡਾ ਫਰਕ ਹੂੰਦਾ ਹੈ। 

ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਇਕ ਇਟਾਂ ਗਾਰੇ ਦੀ ਬਣੀ ਈਮਾਰਤ ਹੀ ਨਹੀ ਸਗੋ ਉਹ ਇਕ ਸਿੱਖ ਦੀ "ਵਖਰੀ ਹੋਂਦ" ਅਤੇ "ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ" ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।  ਜਦੌ ਵੀ ਖਾਲਸੇ ਲਈ ਕਿਸੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਅਪਣੇ ਕਾਨੂਨ ਨੂੰ ਸੋਧਨ ਜਾ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋਡ਼ ਪਵੇਗੀ ਖਾਲਸਾ ਇਸੇ "ਅਦਾਰੇ" ਤੋਂ ਜਾਰੀ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਆਪ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕੌਮ ਲਈ "ਸੰਦੇਸ਼" ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ।

ਲੇਕਿਨ ਅੱਜ ਬੁਰਛਾਗਰਦਾਂ ਨੇ ਉਸ "ਕਾਨੂਨ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨ"  ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ "ਪਾਰਲਿਆਮੇਂਟ" ਨੂੰ ਇਕ "ਕਚਹਿਰੀ ਜਾ ਥਾਂਣਾਂ " ਬਣਾਂ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿਤਾ ਹੈ। ਅਜ ਕੁਝ ਲੋਕੀ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ "ਸੁਪ੍ਰੀਮ ਕੋਰਟ" ਕਹਿ ਕੇ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਰੁਤਬੇ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰ ਦੇਂਦੇ ਨੇ ਅਤੇ ਉਨਾਂ ਬੁਰਛਾਗਰਦਾਂ ਦੇ ਰੁਤਬੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾ ਦੇਂਦੇ ਨੇ ਜੋ ਇਸ ਸੰਸ਼ਥਾਨ ਤੇ ਕਬਜਾ ਕਰਕੇ ਸਭਤੋਂ ਵੱਡੇ "ਹਾਕਿਮ" ਬਣ ਬੈਠੇ ਨੇ। ਕਿਸੇ "ਕੋਰਟ" ਤੋਂ "ਫੈਸਲੇ ਅਤੇ ਸਜਾਵਾਂ"  ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ, ਕਾਨੂੰਨ ਨਹੀ ਸਿਰਜੇ ਜਾਂਦੇ।  ਲੇਕਿਨ "ਪਾਰਲੀਆਮੇਂਟ" ਤੋਂ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਦੇ ਅਤੇ ਜਾਰੀ ਹੂੰਦੇ ਨੇ। ਜਿਸ ਕੰਮ ਲਈ ਇਸ "ਪਾਰਲਿਆਮੇਂਟ" ਦੀ ਸਿਰਜਨਾਂ ਹੋਈ ਸੀ,  ਉਸ ਲਈ ਤੇ ਅਸੀ ਅੱਜ ਤਕ ਇਸਨੂੰ ਨਹੀ ਵਰਤਿਆ , ਪਰ ਹਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਅੱਜ  ਇਨਾਂ ਕੇਸਾਧਾਰੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਅਤੇ ਕਾਮਰੇਡੀ ਵੀਚਾਰਧਾਰਾ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਕੁ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਇਸ ਅਦਾਰੇ ਨੂੰ ਅੱਜ ਕਚਹਿਰੀ ਅਤੇ ਥਾਣਾਂ ਜਰੂਰ ਬਣਾਂ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿਤਾ ਹੈ। ਇਨਾਂ ਹੀ ਨਹੀ ਉਸ ਨੂੰ "ਇਟਾਂ ਅਤੇ ਗਾਰੇ"  ਦੀ ਸਾਧਾਰਣ ਈਮਾਰਤ ਜਾਂ ਥਡ਼ਾ ਐਲਾਨ ਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਮੰਨ ਵਿੱਚੋ ਇਸ ਦੇ ਸਤਕਾਰ ਨੂੰ ਤਹਿਸ ਨਹਿਸ ਕਰ ਦੇਣ ਲਈ ਇਹ ਲੋਕ ਪੱਬਾਂ ਭਾਰ ਖਡ਼ੇ ਹਨ। 

ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਨੂੰ "ਇਟਾਂ ਅਤੇ ਗਾਰੇ"  ਦੀ ਬਣੀ ਇਮਾਰਤ ਕਹਿਨ ਵਾਲਿਆ ਦੀ ਸਾਜਿਸ਼ ਕਦੀ ਵੀ ਕਾਮ ਯਾਬ ਨਹੀ ਹੋਣ ਦਿਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਕਿਉਕੇ ਇਹ ਉਹ ਹੀ ਕਾਮਰੇਡੀ ਵਿਚਾਰ ਧਾਰਾ ਦੇ ਲੋਗ ਹਨ ਜੋ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਰੂਪ ਤੇ ਵੀ ਕਿੰਤੂ ਕਰ ਚੁਕੇ ਹਨ। ਇਨਾਂ ਕੋਲੋਂ ਸਾਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਨ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜਰੂਰਤ ਹੈ। ਕਿਉ ਕਿ ਇਨਾਂ ਨੇ ਤਾਂ ਕੱਲ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਹਿ ਦੇਣਾਂ ਹੈ ਕੇ "ਕਾਗਜ ਅਤੇ ਗੱਤੇ"  ਦੇ ਬਣੇ ਉਸ ਗ੍ਰੰਥ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਕਿਉ ਮਣਦੇ ਹੋ ? ਮੱਥਾ ਕਿਉ ਟੇਕਦੇ ਹੋ ? ਇਹ ਅਪਣੇ ਗੁਰੂ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਸਿਆਣੇ ਹੋ ਗਏ ਨੇ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਰੂਪ ਤੇ ਹੀ ਕਿੰਤੂ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ। ਇਕ ਸਿੱਖ ਦਾ ਸਿਰ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬਾਡੀ (ਸ਼ਰੀਰ) ਅਗੇ ਨਹੀ ਝੁਕਦਾ  , ਬਲਕਿ ਉਸ ਵਿਚ ਦਰਜ "ਗੁਰੂ ਸ਼ਬਦਾਂ" ਦੇ ਸਤਕਾਰ ਅਤੇ ਸਮਰਪਣ ਲਈ  ਝੁਕਦਾ ਹੈ ।

ਉਸੇ ਤਰਹਾਂ ਅਕਾਲ ਤਖਤ  "ਇਟਾਂ ਗਾਰੇ ਦੀ ਬਣੀ ਇਮਾਰਤ"  ਨਹੀ ! ਉਸ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਅਗੇ ਸਿੱਖ ਅਪਣਾਂ ਸਿਰ ਝੁਕਾਂਦੇ ਨੇ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਇਤਰਾਜ ਹੈ ਉਹ ਨਾਂ ਕਰੇ ਸਤਕਾਰ , ਲੇਕਿਨ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਹਕ ਨਹੀ ਕੇ ਉਹ ਦੂਜਿਆ ਕੋਲੋਂ ਇਹ ਸਵਾਲ ਪੁਛੇ ਕੇ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਅਗੇ ਸਿਰ ਕਿਉ ਝੁਕਾਂਦੇ ਹੋ ? ਇਨਾਂ "ਸਕਤਰੇਤ" ਵਿੱਚ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਪਤਾ ਕੇ ।ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਦੀ ਇਹ ਈਮਾਰਤ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਦੁਆਂਦਾ ਹੈ ਕਿ 

"ਖਾਲਸੇ ਦੀ ਵਖਰੀ ਹੋਂਦ ਹੈ", "ਖਾਲਸਾ ਨਿਆਰਾ ਹੈ" , "ਖਾਲਸਾ ਆਜਾਦ ਹਸਤੀ ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੈ" "ਖਾਲਸਾ ਅਪਣੇ ਫੈਸਲੇ ਆਪ ਕਰਦਾ ਹੈ"

"ਖਾਲਸੇ ਦਾ ਅਪਣਾਂ ਸੰਵਿਧਾਨ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਹੈ" ,"ਖਾਲਸਾ ਮੀਰੀ ਅਤੇ ਪੀਰੀ" ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦਾ ਧਾਰਣੀ ਹੈ ", ਖਾਲਸੇ ਦੀ (ਸ਼ੋਵੲਰੲਗਿਨਟੇ) ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ
"ਖਾਲਸੇ ਦੇ ਬੂੰਗੇ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਾਂਨ ਜੁਗੋ ਜੁਗ ਅਟੱਲ ਹਨ", ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਇਟਾਂ ਅਤੇ ਗਾਰੇ ਦੀ ਈਮਾਰਤ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਗੁਰੂ ਦਾ ਇਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤ ਬਣ ਕੇ ਖਡ਼ੀ ਹੈ।

ਸਕਤਰੇਤ ਅਗੇ ਮੱਥਾ ਰਗਣ ਵਾਲੇ ਇਹ ਕੀ ਸਮਝਣ  ਕੇ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਦਾ ਸਿੱਖੀ ਵਿੱਚ ਕਿਨਾਂ ਵਡਾ ਰੁਤਬਾ ਅਤੇ ਸਤਕਾਰ ਹੈ। ਅੱਜ ਜਰੂਰਤ ਹੈ ਇਸ ਦੇ ਉਸ ਸਤਕਾਰ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ। ਇਹੋ ਜਹੇ ਨਾਸਤਿਕ ਸੋਚ ਵਾਲੇ  ਅਤੇ ਕੇਸਾਧਾਰੀ ਬ੍ਰਾਂਹਮਣਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਅਦਾਰੇ ਨੂੰ ਅਜਾਦ ਕਰਵਾੳਣ ਦੀ। ਜੋ ਅਖੌਤੀ ਵਿਦਵਾਨ ਇਸ ਅਦਾਰੇ ਤੋਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਖੇ੍ਡ਼੍ਹਾ ਛੁਡ਼ਾ ਲੈਣ ਦੇ ਲੇਖ ਲਿਖ ਰਹੇ ਨੇ,  ਜੇ ਉਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਰਾ ਵੀ ਜਮੀਰ ਬਾਕੀ ਬਚੀ ਹੈ ਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਹਲੂਣਾਂ ਦੇਣ ਕੇ ਇਨਾਂ ਅਦਾਰਿਆ ਤੇ ਕਾਬਿਜ ਬੁਰਛਾਗਰਦਾਂ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਖੇਡ਼੍ਹਾ ਛੁਡ਼ਾ ਕੇ ਅਪਣੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਦਾਰਿਆ ਦਾ ਸਤਕਾਰ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕੌਮ ਨੂ ਚਡ਼੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਵਲ ਲੈ ਜਾਂਣ।-ਇੰਦਰ ਜੀਤ ਸਿੰਘ,ਕਾਨਪੁਰ