Saturday, May 26, 2018

ਹਰਜੀਤਾ-ਪੰਜਾਬੀ ਸਿਨੇਮਾ ਕਿੱਥੋਂ ਕਿੱਥੇ// ਸੰਜੀਵਨ ਸਿੰਘ

Sat, May 26, 2018 at 4:02 PM
"ਦੰਗਲ" ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ "ਹਰਜੀਤਾ" ਜੇ ਇੱਕੀ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉੰਨੀ ਵੀ ਨਹੀਂ
ਬਿਆਸੀ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 1936 ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਪਹਿਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮ “ਸ਼ੀਲਾ” ਕਲਕੱਤੇ ਬਣੀ ਅਤੇ ਰਲੀਜ਼ ਲਾਹੌਰ ਹੋਈ। ਕਹਾਣੀ, ਗੀਤ, ਸੰਗੀਤ, ਅਦਾਕਾਰੀ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਸਭ ਮਿਆਰੀ ਅਤੇ ਦਿਲ-ਟੁੰਭਵਾਂ।ਉਸ ਸਮੇਂ ਹਰ ਫਿਲਮ ਦਾ ਕੋਈ ਉਦੇਸ਼, ਕੋਈ ਮਕਸਦ ਹੁੰਦਾ। ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੇ ਡਾਇਲਾਗਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸ਼ੁੱਧ ਅਤੇ ਠੇਠ ਹੁੰਦੀ।ਉਸ ਸਮੇਂਉਪਲਬਧ ਤਕਨੀਕ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਵੀ ਹੁੰਦਾ। ਦੋ-ਢਾਈ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਮੂੰਹ-ਮੱਥਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਕੋਈ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੰਦੀ ਹੁੰਦਾ। “ਹੀਰ ਸਿਆਲ”, “ਲੱਛੀ”, “ਪੋਸਤੀ”, “ਮਦਾਰੀ”,”ਸਲੁਜ ਦੇ ਕੰਢੇ”, ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮਿਆਰੀ ਸਿਨੇਮੇ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਹਨ।ਬੇਸ਼ਕ ਇੱਕਾ-ਦੁੱਕਾ ਫਿਲਮਾਂ ਹਲਕੀਆਂ ਵੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ।ਜੇ ਉਸ ਦੌਰ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀਫਿਲਮਾਂ ਦਾ ਉਤਮ ਅਤੇ ਸੁਨਹਰੀ ਦੌਰ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਗਲਤ ਬਿਆਨੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ।ਮੁੱਲਕ ਦੇ ਵਟਵਾਂਰੇ ਤੋਂ ਬਾਦ ਜਿੱਥੇ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦਾ ਘਾਣ ਹੋਇਆ ਉਥੇਫਿਲਮਕਾਰੀ ਅਤੇ ਕਲਮਕਾਰੀ ਵੀ ਅਸਰਅੰਦਾਜ਼ ਹੋਈ
       ਫੇਰ ਸਮਾਂ ਆਇਆ ਜਦ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿਚ ਗ਼ੈਰ-ਪੰਜਾਬੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮਾਂ, ਸਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੁਆਰ ਕੇਪੱਟੀ-ਮੇਸ ਕੀਤੀ, ਫਿਲਮਾਂ ਘੱਟ ਬਜਟ ਦੀਆਂ, ਦੋ ਅਰਥੀ ਕਮੇਡੀ, ਤਕਨੀਕੀ ਪੱਖੋ ਹਲਕੀਆਂ।ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮਾਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈਣਾਛੱਡ ਦਿਤਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਂਵੇ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਅਦਾਕਰਾਂ ਨੇ ਡਾਇਲਾਗ ਤਾਂ ਸ਼ੁੱਧ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਬੋਲੇ ਪਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵਾਂਗ ਕਿਲ੍ਹ-ਕਿਲ੍ਹ ਕੇਅਤੇ ਰਗ਼ਾਂ ਫੁੱਲਾ-ਫੁੱਲਾ ਕੇ ਡਾਇਲਾਗ ਬੋਲਣਾਂ ਅਤੇ ਫਿਲਮਕਾਰਾਂ ਦਾ ਜੱਟ ਟਾਇਟਲ ਮਗਰ ਡਾਂਗ ਲੈਕੇ ਪੈਣ ਕਾਰਣ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਖੜੋਤ ਨੂੰ ਤੋੜ ਨਾਸਕਿਆ।ਭਾਂਵੇਂ ਇਸ ਦੌਰਾਨ “ਮੜੀ ਦਾ ਦੀਵਾ”, “ਲੌਂਗ ਦਾ ਲਿਸ਼ਕਾਰਾ”, “ਚੰਨ ਪਰਦੇਸੀ” ਸਮੇਤ ਕੁੱਝ ਉਗਲਾਂ ’ਤੇ ਗਿਣਨਯੋਗ ਮਿਆਰੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵੀ ਬਣੀਆਂ।
                ਤਕਰੀਬਨ ਵੀਹ-ਪੰਚੀ ਕੁ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮੀ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸਕੂਨ ਭਰਿਆ ਠੰਡੀ ਹਵਾ ਦਾ ਬੁੱਲਾ ਆਇਆ। ਤਕਨੀਕ, ਕਹਾਣੀ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਪੱਖੋਂਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲੱਗੀਆਂ।ਬਜਟ ਵੀ ਲੱਖਾਂ ਤੋਂ ਕਰੋੜਾਂ ਦਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਮਾਹੌਲ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵੀ ਢੁਕਵਾਂ। ਸੁੱਲਝੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਪਰਪੱਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵੀਸਰਗਰਮ ਹੋਏ। ਪਰ ਇਹ ਸੁਪਨਾਂ ਵੀ ਬੜੀ ਛੇਤੀ ਟੁੱਟ ਕੇ ਚਕਨਾਂ-ਚੂਰ ਹੋ ਗਿਆ।ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਵੱਸਦੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਭਾਵਨ ਆਤਮਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸ਼ੌਸ਼ਣ ਅਤੇ ਫੇਰ ਲੱਚਰ, ਨੀਵੇਂ ਪੱਧਰ ਅਤੇ ਦੋ ਅਰਥੀ ਕਮੇਡੀ ਦਾ ਸਿਲਸਲਾ ਸ਼ੂਰੁ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਸ਼ਲੀਲ, ਹਿੰਸਕ, ਲੱਚਰ ਅਤੇ ਹਲਕਾ ਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ ਗਾਇਕਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਣੀਆਂਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮਾਂ ਨੇ ਨੀਵਾਣਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਛੋਹੀਆਂ। ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮਾਂ ਦੀ ਦੁਰਗਤੀ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਰੰਗਮੰਚ ਦੇ ਕਈ ਵਧੀਆ ਰੰਗਕਰਮੀਆਂ ਨੇ ਹਾਸ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵੱਜੋਂਵੀ ਆਪਣਾ ‘ਯੋਗਦਾਨ’ ਪਾਇਆ। ਹਰ ਫਿਲਮ ਵਿਚ ਉਹੀ ਕਲਾਕਾਰ, ਉਹੀ ਦੋ ਅਰਥੀ ਤੇ ਅਸ਼ਲੀਲ ਚੁੱਟਕਲੇਬਾਜ਼ੀ। ਇਕ ਵਾਰ ਫੇਰ ਅੱਕਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮਾਂ ਤੋਂ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੇਮੂੰਹ ਮੋੜ ਲਿਆ। ਕੁੱਝ ਕੁ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮਾਂ ਨਿਵੇਕਲੇ ਅਤੇ ਲੋਕਾਈ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ, ਦਮਦਾਰ ਕਹਾਣੀ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਅਸਲੋਂ ਹੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ  ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਣਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਖਿੜੇ-ਮੱਥੇ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕੀਤੀਆਂ।ਪਰ ਫਿਲਮ “ਅੰਗਰੇਜ਼” ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਿਨੇਮਾ ਲਈ ਇਕ ਨਵੀਂ ਚਣੌਤੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ।ਅਤੇ ਸਿੱਧ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਸੁਹਜ-ਸੁਆਦ ਉਚ ਪੱਧਰ ਦਾ ਹੈ।ਉਹ ਅਮੀਰ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਵਿਰਸੇ ਨਾਲ ਲਬਰੇਜ਼ ਕਿਸੇ ਫਿਲਮ ਦਾ ਖਿੜੇ-ਮਥੇ ਸੁਅਗਤ ਕਦੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਪੇਸ਼ਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਵੀ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।ਫਿਲਮਕਾਰਾਂ ਨੇ ਇਸ਼ਾਰਾ ਸਮਝ ਵੀ ਲਿਆ।“ਰੱਬ ਦਾ ਰੇਡਿਓ”, “ਦੇਖ ਬਰਾਤਾਂ ਚੱਲੀਆਂ”, “ਪੰਜਾਬ 1984”, “ਗੋਲਕ, ਬੁਗਨੀ, ਬੈਂਕ ਤੇ ਪੈਸਾ”, “ਲਹੌਰੀਏ” ਸਮੇਤ ਕਈ ਹੋਰ ਫਿਲਮਾਂ ਇਸ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹਨ।
                ਜੂਨੀਅਰ ਵਿਸ਼ਵ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਹਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ਮਈ ਜੀਵਨ ਦੀ ਬਾਤ ਪਾਉਂਦੀ ਫਿਲਮ ਹਰਜੀਤਾ ਵੇਖਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆਂ।ਫਿਲਮ ਵੇਖ ਕੇਹੈਰਾਨੀ ਭਰੀ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ।“ਅੱਛਾ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮ ਇਸ ਪੱਧਰ ਦੀ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ! ਐਮੀ ਵਿਰਕ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਿਰਦਾਰ ਨਾਲ ਇਨਸਾਫ ਕੀਤਾ ਹੈ ਪਰ ਹਰਜੀਤ ਦੇ ਬਚਪਨ ਦੇ ਰੋਲ ਵਿਚ ਬਾਲ ਕਲਾਕਾਰ ਸਮੀਪ ਸਿੰਘ ਨੰਬਰ ਲੈ ਗਿਆ।ਕੋਚ ਦੇ ਰੋਲ ਵਿਚ ਪੰਕਜ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਅਤੇ ਮਾਂ ਦੇ ਰੋਲ ਵਿਚ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਭੰਗੂ ਵੀ ਵਧੀਆ ਨਿਭੇ।
                ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਨਾਟਕ ਦੇ ਅਦਾਕਾਰ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿਚ ਅਤੇ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰ ਨਾਟਕਾਂ ਵਿਚ ਟਾਂਵੇ-ਟਾਂਵੇ ਹੀ ਕਾਮਯਾਬ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।ਕਿਉਂਕਿ ਨਾਟਕਾਂ ਵਿਚ ਅਦਾਕਾਰੀਹਿੱਕ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਫਿਲਮਾਂ ਵਿਚ ਹਿੱਕ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਵਾਰਾ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ।ਪਰ ਫਿਲਮ “ਹਰਜੀਤਾ” ਦੀ ਨਾਇਕਾ ਸਾਵਣ ਰੂਪੋਵਾਲੀ (ਆਪਣੇ ਪਾਪਾ ਨਾਟ ਕਰਮੀ ਅਤੇ ਇਪਟਾ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਇੰਦਰਜੀਤ ਰੂਪੋਵਾਲੀ ਵੱਲੋਂ ਸਿਖਿਅਤ) ਨੇ ਜਿੰਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਨਾਟਕਾਂ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਰਦਾਰ ਨਿਭਾਏ।ਉਨੀ ਹੀ ਸਹਿਜਤਾ ਅਤੇਪੁਖਤਗੀ ਨਾਲ ਫਿਲਮ ਦੀ ਨਾਇਕਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਨਜ਼ਰ ਆਈ।ਹਰਜੀਤਾ ਰਾਹੀਂ ਸਾਵਣ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਤਾਂ ਬਣਾ ਹੀ ਲਈ ਹੈ। ਉਮੀਦ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਹੈ ਆਪਣੀ ਸੂਖਮ ਅਤੇ ਬੁਲੰਦ ਅਦਾਕਾਰੀ ਨਾਲ "ਸਾਵਣ" ਫਿਲਮਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਮੁਕਾਮ ਸੁਰਖਿਅਤ ਕਰ ਲਵੇਗੀ।
ਫਿਲਮ ਦੀ ਕਹਾਣੀ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ, ਗੀਤ-ਸੰਗੀਤ, ਮਾਹੌਲ, ਤਕਰੀਬਨ ਸਾਰੇ ਹੀ ਅਦਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਅਦਾਕਰੀ ਨੇ ਫਿਲਮ ਨੂੰ ਦਿਲਚਸਪ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਆਪਣਾਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆਂ।ਫਿਲਮ ਦਾ ਲੇਖਕ ਜਗਦੀਪ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਿਜੈ ਕੁਮਾਰ ਅਰੋੜਾ ਵਧਾਈ ਦੇ ਪਾਤਰ ਹਨ।ਫਿਲਮ “ਹਰਜੀਤਾ” ਅਮੀਰ ਖਾਨ ਦੀਫਿਲਮ “ਦੰਗਲ” ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਜੇ ਇੱਕੀ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਨੀ ਵੀ ਨਹੀਂ।
ਪੇਸ਼ਕਸ਼:*ਸੰਜੀਵਨ ਸਿੰਘ ਲੋਕ ਪੱਖੀ ਮੰਚ ਇਪਟਾ ਦੇ ਸਰਗਰਮ ਕਾਰਕੁੰਨ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਨੰਬਰ ਹੈ: 9417460656

No comments: