ਸਾਰਾਗਡ਼੍ਹੀ ਬਹਾਨੇ ਗੁਲਾਮ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ????
ਜ਼ਰਾ ਸਾ ਤੌਰ ਤਰੀਕੋਂ ਮੇਂ ਹੇਰਫੇਰ ਕਰੋ,
ਤੁਮ੍ਹਾਰੇ ਹਾਥੋਂ ਮੇਂ ਕਾਲਰ ਹੋ ਆਸਤੀਨ ਨਹੀਂ !
ਦੁਸ਼ਿਅੰਤ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਇਹ ਸ਼ਿਅਰ ਅਤੇ ਸਮਰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੀ ਇੱਕ ਪੋਸਟ ਨਾਲ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਉਭਰ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਜ਼ਿਲਾ ਫਿਰੋਜਪੁਰ ਦੇ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਅਸਥਾਨ ਦੀ ਸੇਵਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿਧ ਧਾਰਮਿਕ ਅਸਥਾਨ ਵਾਲੇ ਬਾਬਿਆਂ ਨੇ ਕਰਾਈ। ਕਈ lਅਖ ਰੁਪੈ ਖਰਚ ਹੋ ਗਾਏ ਅਪਰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਅਚਾਨਕ ਹੀ ਫੌਜ ਨੇ ਫਿਰੋਜਪੁਰ ਵਾਲੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਸਥਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਅਸਥਾਨ ਵੀ ਸਾਰਾਗੜੀ ਹੀ ਸੀ। ਸੇਵਾ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋਏ ਪਰ ਫੌਜ ਅੱਗੇ ਕਿਸਦਾ ਵੱਸ ਚੱਲ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਵੀ ਸਾਰਾਗੜੀ ਫੌਜ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਹੇਠਲਾ ਧਾਰਮਿਕ ਅਸਥਾਨ ਸੀ। ਇਹ ਗੱਲ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਭਾਵੇਂ ਖੁੱਲ ਕੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆ ਰਹੀ ਪਰ ਅੰਦਰ ਹੀ ਅੰਦਰ ਸਿਆਸੀ ਹਲਕਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਹਿਤਿਕ ਅਤੇ ਬੌਧਿਕ ਹਲਕੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਸਨ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਫਿਰੋਜਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਾਲੇ ਬਸ ਅੱਡੇ ਨੇੜਲਾ ਇੱਕ ਕੋਚਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਸਾਹਿਤਿਕ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਦਾ ਗਧ ਵੀ ਹੋਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਮੇਰਾ ਵੀ ਉਥੇ ਅਕਸਰ ਆਉਣਾ ਜਾਣਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਕਈ ਇਮਤਿਹਾਨ ਵੀ ਉਥੇ ਹੀ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਕਲਾਸ ਖਤਮ ਹੋਈ ਤਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਜਾਣ ਮਗਰੋਂ ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾਗੜ੍ਹੀ ਬਾਰੇ ਬਹਿਸ ਛਿੜ ਪਈ। ਹੋਰਨਾਂ ਚਿਹਰਿਆਂ ਬਾਰੇ ਮੈਨੂੰ ਪੂਰਾ ਪੂਰਾ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਪਰ ਮੇਰੇ ਸਮੇਤ ਤਿੰਨ ਜਣੇ ਇਸ ਬਹਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸਾਂ। ਸਾਰਾਗੜ੍ਹੀ ਦੀ (ਕਾਰ ਸੇਵਾ) ਕਰਾਉਣ ਵਾਲੇ ਬਾਬਿਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਵਿਦਵਾਨ ਲੇਖਕ ਹੁਣ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਬਾਬਿਆਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਿਦਵਾਨ ਸੱਜਣ ਅੱਜ ਕਲ੍ਹ ਇੱਕ ਉਚ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਤੇ ਹਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਹੋਈ ਬਹਿਸ ਸਮੇਂ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਹੋਈਆਂ
। ਇੱਕ ਵਿਚਾਰ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸੇਵਾ ਵਾਪਿਸ ਬਾਬਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਦੂਸਰਾ ਖਿਆਲ ਇਹ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਗੁਲਾਮ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਾ ਕਰਨਾ ਕਿਸ ਪਾਸਿਓਂ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਹੈ ? ਏਥੋਂ ਹੀ ਮਾਮਲਾ ਭਖਿਆ। ਬਾਬਿਆਂ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਂ ਨੂੰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਪਿਰਿਟ ਆਖ ਕੇ ਜਾਇਜ਼ ਠਹਿਰਾ ਰਹੇ ਸਨ. ਇਸਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਸਦੇ ਜੁਆਬ ਵਿੱਚ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਫਿਰ ਤਾਂ ਬਲਿਊ ਸਟਾਰ ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਸਿਖ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਓਂ ਮਾਦਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।।ਆਖਿਰਕਾਰ ਓਹ ਵੀ ਤਾਂ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਪਿਰਿਟ ਹੇਠ ਲੜਾਈ ਲੜ ਰਹੇ ਸਨ। ਭੁੱਲਿਆ ਵਿਸਰਿਆ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਯਾਦ ਆਇਆ ਹੈ ਅੱਜ ਫੇਸਬੁਕ ਤੇ ਇੱਕ ਪੋਸਟ ਪੜ੍ਹਕੇ। ਸਮਰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੀ ਇਹ ਪੋਸਟ ਫੇਸਬੁਕ ਦੇ ਇੱਕ ਗਰੁੱਪ ਆਜ਼ਾਦ ਕਲਾ ਮੰਚ ਧਨੌਲਾ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹੀ। ਇਸ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਹਵਾਲਾ ਹੈ ਇੱਕ ਲੇਖ ਦਾ ਜਿਸਨੂੰ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਡਾਕਟਰ ਅਮ੍ਰਿਤ ਨੇ।
ਸਾਰਾਗਡ਼੍ਹੀ ਬਹਾਨੇ ਗੁਲਾਮ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ— ਡਾ. ਅੰਮ੍ਰਿਤ
ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਤਬਕਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਦਾ ਕੰਮ ਹੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਮਾਲਕਾਂ ਦੀ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਵਜਾਉਣਾ ਸੀ। ਪਰ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਬਕਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਜਾਣ ਨਾਲ਼ ਹੀ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋ ਗਿਆ, ਸਗੋਂ ਅੱਜ ਵੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਮਰਾਜੀ ਹਿੱਤਾਂ ਲਈ ਲਡ਼ੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ 'ਰੋਲ ਮਾਡਲ' ਤੇ 'ਨਾਇਕ' ਬਣਾਉਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅੱਜ ਦੇ 'ਕਾਲੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ' ਤੋਂ ਭਰਵੀਂ ਹਮਾਇਤ ਵੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ (ਆਖਰ ਮਿਲੇ ਵੀ ਕਿਉਂ ਨਾ!). ਅਜੇਹੀ ਹੀ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ, ਸਾਰਾਗਡ਼੍ਹੀ ਦੀ ਲਡ਼ਾਈ ਦੀ ਹੈ ਜੋ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀਆਂ ਨੇ ਲਡ਼ੀ...ਹੱਥਲੇ ਲੇਖ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਵੀ ਸਾਰਾਗਡ਼੍ਹੀ ਦੀ ਲਡ਼ਾਈ ਦੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੇ ਮਾਨਸਿਕ ਗੁਲਾਮੀ ਤੇ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਜ਼ਿਹਨੀਅਤ ਦੀ ਪੁਣਛਾਣ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਵਰਤਮਾਨ 'ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ' ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਇਹ ਪੂਰਾ ਲੇਖ ਪਡ਼ਨ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਏਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਬਣੀ ਰਹੇਗੀ।ਸਿੱਖ ਜਗਤ ਲਈ ਇਹ ਸੁਆਲ ਕਾਫੀ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੇਧ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਹਿਸ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਉਸਾਰੂ ਪਾਸੇ ਲੈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਜਾਂ ਸਿੱਖ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਘੱਟੇ ਰੋਲਣ ਵਾਲੀ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ? ਇੱਕ ਖਾਸ ਗੱਲ ਕਿ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਦੁਸ਼ਮਨ ਦੀ ਭਾਰੀ ਫੌਜ (ਦਸ ਹਜ਼ਾਰ) ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕੀ ਸਿੱਖ ਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਬੇਹੱਦ ਛੋਟੀ ਜਹੀ ਟੁਕੜੀ ਜਿਸ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਲੜੀ ਉਸਨੇ ਉਸ ਪੁਰਾਤਨ ਫਲਸਫੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਮਲ ਨਾਲ ਸਾਬਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਿੰਘ ਤਾਂ ਸਵਾ ਲੱਖ ਨਾਲ ਵੀ ਇੱਕਲਾ ਲੜ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕੁਰਬਾਨੀ ਨੇ ਫੌਜ ਪ੍ਰਤੀ ਵਫਾਦਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤਿਬਧਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਸਾਬਿਤ ਕੀਤਾ ਜਦਕਿ ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਹਰ ਵਰਗ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਵੇਚਣ ਵੱਟਣ ਲਈ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਲਾਲਚਾਂ ਪਿਛੇ ਡੋਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਮੁੱਦਾ ਉਹਨਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਜਾਂ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਇਹੀ ਹੈ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਜੰਗ ਕਿਸ ਧੀਰ ਵੱਲ ਹੋ ਕੇ ਲੜਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਮੁਦੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਸੁਆਲ ਦਾ ਜੁਆਬ ਸਿੱਖ ਫਿਲਾਸਫੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਤਰਕ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰਨ ਵਿੱਚ ਆਮ ਸਿੱਖ ਲਈ ਵੀ ਕਾਫੀ ਆਸਾਨੀ ਰਹੇਗੀ। ਸੋ ਇਸਦੇ ਹੱਕ ਜਾਂ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਜ਼ਰੂਰ ਭੇਜੋ ਪਰ ਦਲੀਲ ਦੇ ਨਾਲ
। --ਰੈਕਟਰ ਕਥੂਰੀਆ
No comments:
Post a Comment